Technologia blockchain cały czas się rozwija i znajduje coraz szersze zastosowanie. Jednym z najnowszych rozwiązań są smart kontrakty, dzięki którym możliwe staje się zrezygnowanie z tradycyjnego protokołu transakcji finansowych i zautomatyzowanie całej procedury wdrażania umowy. Wszystko po to, żeby uniknąć niepożądanej ingerencji osób trzecich i uchronić się przed potencjalnymi oszustwami. Okazuje się, że smart kontrakty znalazły zastosowanie nawet w codziennym życiu.
Czym są smart kontrakty? Jak z nich korzystać i jakie mają zastosowanie w obrocie kryptowalutami?
Smart kontrakt jest innowacyjnym rozwiązaniem technologicznym, które ma postać programu komputerowego lub protokołu transakcji. Narzędzie to umożliwia sprawne obsługiwanie różnego typu umów cyfrowych, w tym przede wszystkim ich weryfikowanie, egzekwowanie negocjacji, dokumentowanie spełnienie warunków prawnych przez obie strony. Smart kontrakty cechują się deterministycznym charakterem, rozproszeniem, autonomicznością.
W ich przypadku nie jest potrzebne zaufanie wobec drugiej strony umowy. Możliwe staje się wyeliminowanie pośredników, zredukowanie kosztów operacyjnych i egzekucyjnych. Zastosowanie smart kontraktu ma na celu przyspieszenie całej procedury obsługi cyfrowych umów. Zmniejsza się ryzyko popełnienia błędów. Nie są angażowanie żadne instytucje centralne ani osoby trzecie. Wszystko to dlatego, że wykorzystuje się samoobsługową aplikację.
Przy smart kontraktach można mówić o transparentności, ponieważ opiera się na prostym kodzie, który stanowi element w dobrze znanej sieci typu NEO, Ethereum, EOS, Cardano. Dla sieci smart kontrakt jest jak zwykły użytkownik, który może transakcje zarówno wysyłać, jak i odbierać oraz we własnym zakresie odczytywać dane w blockchainie. Warto od razu zaznaczyć, że nie można ich usunąć ani nawet poddać modyfikacji.
Dlaczego smart contract zyskują na popularności?
W odróżnieniu od tradycyjnych umów, smart contract działają na blockchainie, eliminując potrzebę pośredników. Dzięki temu umowy są realizowane automatycznie, bez opóźnień, a wszystkie warunki są transparentne i bezpieczne.
Technologia blockchain zapewnia przejrzystość, bezpieczeństwo i pewność wykonania umów. Dzięki temu zmniejsza się ryzyko błędów i opóźnień, które często występują w tradycyjnych systemach. W sektorze finansowym smart contract przyspieszają procesy, obniżają koszty transakcji i automatyzują wiele procedur.

Jakie zastosowanie mają smart kontrakty?
Smart kontrakty mają wiele zastosowań, a jednym z nich jest zawieranie umowy kupna-sprzedaży nieruchomości. Wykorzystanie tego narzędzia pozwala na uproszczenie i przyspieszenie całego procesu transakcyjnego. Nie trzeba już angażować w niego wielu pośredników typu agent nieruchomości, notariusz, bank czy radca prawny.
Smart kontrakt umożliwia zapisanie wszystkich danych w blockchainie, co dotyczy między innymi elektronicznego tytułu własności nowego nabywcy. Znika konieczność korzystania z usług prawnika.
Smart kontrakt przydaje się w służbie zdrowia. Wykorzystuje się go do tego, by bezpiecznie przekazać dane pacjentów. Nie trzeba martwić się, że wrażliwe dane (przykładowo z kartoteki, recepty) znajdą się w niepowołanych rękach.
Smart kontrakt pozwala na zautomatyzowanie procesu rozliczania szkód i wypłacania odszkodowania z ubezpieczenia. Stosuje się go przy obliczaniu wysokości należnych składek, podczas zgłaszania różnych zdarzeń (między innymi na stacjach kolejowych i lotniskach).
Na smart kontraktach opierają się projekty, które dotyczą finansowania. Można przekazać środki w taki sposób, by znajdowały się na nich warunki wypłaty. Przykładem są pieniądze w postaci etheru z adresem konkretnego smart kontraktu.
Kolejnym zastosowaniem jest funkcja escrow na serwisach aukcyjnych. Sprzedający może otrzymywać wpłaty od kupujących dopiero po otrzymaniu towaru przez nabywców. Środki są wpłacane na specjalny rachunek powierniczy, po czym pozostają na nim zablokowane aż do momentu otrzymania towaru przez nabywcę.
Smart kontrakt okazał się przydatnym narzędziem do usprawnienia procesów zarządzania. Można za jego pomocą poprawić przepływ pracy, zmniejszyć odsetek sporów sądowych, przyspieszyć zawieranie umów. Okazuje się, że możliwe jest nawet zaimplementowanie smart kontraktów w rzeczy fizyczne typu dom lub samochód. W ten sposób właścicielom jest zdecydowanie sprawniej je nadzorować.
Następnym zastosowaniem jest przekazywanie danych osobowych w postaci cyfrowego ID, które zostaje zapisane w blockchainie. Pozwala to uchronić się przed kradzieżą tożsamości i usprawnić proces weryfikacji. Przy wykorzystaniu smart kontraktów zdecydowanie łatwiej śledzić prawa własności do produktów na różnych etapach ich dystrybucji. Minimalizuje się także ryzyko sfałszowania wyborów.

Co przemawia na korzyść smart kontraktów? Co z wadami?
W przypadku smart kontraktów możliwe staje się stworzenie zdecentralizowanych aplikacji, które są niezależne od serwerów i odporne na wszelką manipulację z zewnątrz. Opierają się na kodach, które są zwykle otwartoźródłowe, przez co dostępne dla każdego. Smart kontrakt może samoczynnie kontrolować przebieg transakcji, bez udziału pośredników.
Obieg dokumentów zostaje usprawniony, co przekłada się na oszczędność czasu i pieniędzy. Trzeba jednak pamiętać, że przechowywanie danych na blockchainie nie jest tanie.
Innym minusem są duże trudności w zmodyfikowaniu smart kontraktu, co w razie wystąpienia błędu w kodzie może zakończyć się dotkliwą stratą. Trzeba także pamiętać, że nie ma jeszcze żadnych konkretnych uregulowań prawnych dotyczących korzystania ze smart kontraktów. Rozwiązywanie ewentualnych sporów może być problematyczne.
Warto zdecydować się na smart kontrakty ze względu na:
- wysoki poziom bezpieczeństwa,
- bezstronność,
- wysoką efektywność,
- brak pośredników,
- precyzyjność,
- autonomiczność,
- ogólną dostępność.
W przypadku smart kontraktów trzeba uważać na:
- trudności związane z modyfikacją,
- stosunkowo wysokie koszty,
- brak dostatecznych uregulowań prawnych,
- problemy przy rozwiązywaniu sporów.
Smart kontrakty są innowacyjnym rozwiązaniem, które umiejętnie wykorzystane zapewnia szereg korzyści. Można liczyć na zaoszczędzenie zarówno czasu, jak i pieniędzy oraz na zredukowanie do minimum ryzyka padnięcia ofiarą oszustwa.
FAQ: Co to smart contract?
W jakich dziedzinach są wykorzystywane inteligentne kontrakty?
Inteligentne kontrakty znajdują zastosowanie w finansach (np. DeFi), logistyce, grach, a także przy tworzeniu tokenów i zdecentralizowanych aplikacji (dapps).
Jakie są najpopularniejsze aplikacje oparte na inteligentnych kontraktach?
Do popularnych aplikacji należy Uniswap (decentralizowana giełda), Compound (platforma pożyczkowa) oraz USDC (stablecoin powiązany z dolarem amerykańskim).
Co oznacza, że inteligentne kontrakty są „niezmienne”?
Po dodaniu kontraktu do blockchaina nie można go zmienić ani cofnąć, co zapewnia większe bezpieczeństwo. Istnieją jednak wyjątki, które pozwalają na modyfikację kontraktu w określonych warunkach.
Źródła:
https://bithub.pl/artykuly/czym-smart-contract/
https://www.coinbase.com/pl/learn/crypto-basics/what-is-a-smart-contract